2011 වර්ෂයේ අගෝස්තු මස 12 වන දින කැනේඩියානු ජාතික චිත්‍රපට නිෂ්පාදිකාවක් වන ප්‍රිටිසියා සිටි මයිකල් ක්ලාක් සහ අලි නැවක හඳුන්වාදීමේ පදනමේ ලේකම් වන සිවපෝන් ධර්දරානන්ද යන මහත්ම මහත්මීන් මූලිකත්වයෙන් අලි නැවත සිහි කිරීමේ පදනම” මඟින් සෑම වසරකම අගොස්තු මස 12 වන දින ලෝක අලි දිනය (World Elephant Day) ලෙස නම් කරන ලදී.
ලෝක අලි සුරක්ෂිතතා දිනයේ තේමාව වනුයේ අරුම පුදුම සතුන්ගේ ආරක්ෂාව හා සංරක්ෂණය සොයා දැනගන්න හොඳම කාලයය” යන්නයි. වන අලින්ගේ රැකවරණය සහ කළමනාකරණය වෙනුවෙන් වූ සුභදායි විසඳුම් ලෙස දැනුවත් කිරීම සඳහා නිර්මාණශීලී දැනුම බෙදා හැරීම ලෝක අලි දිනයේ ප්‍රධාන ඉලක්කය මෙන්ම මෙහෙවරයි.
ලොව පුරා සිටින මිනිසුන් හා සංස්කෘතීන් විසින් මහත් ආදරයට හා ගෞරවය පාත්‍ර වූ ගොඩබිම වෙසෙන විශාලම සත්ත්වයා වන, අලි ඇතුන්ගේ ආරක්ෂාව හා සංරක්ෂණය වෙනුවෙන් අප රජයක් ලෙස සැමදා පෙනී සිටියෙමු. ඔවුන්ගේ සුරක්ෂිතතාව වෙනුවෙන් සුවිශාල කාර්යය භාරයක් අප ඉටු කර ඇත්තෙමු.
එසේම අනාදිමත් කාලයක සිට ශ්‍රී ලාංකේය සංස්කෘතිය මෙන්ම පෞඩත්වය ලොවට කියා පාන්නා වූ සංස්කෘතිකාංග වන පෙරහැර හා බැඳුණු මෙම ගෞරවනීය සත්ත්වයා ශ්‍රී ලාංකේය සංචාරක ව්‍යාපාරයට ද සිදු කරන්නා වූ මෙහෙය අතිමහත්ය.
දඩයම් කිරීම, වාසස්ථාන අහිමි වීම, මිනිස්-අලි ගැටුම සහ වහල්භාවයේ අයුතු ලෙස සැලකීම අප්‍රිකානු සහ ආසියානු අලි ඇතුන්ට ඇති තර්ජන කිහිපයකි. වන අලි සඳහා වඩා හොඳ ආරක්ෂාවක් ලබා දීම, ඇත්දළ නීතිවිරෝධී ලෙස දඩයම් කිරීම හා වෙළඳාම් කිරීම වැළැක්වීම සඳහා නීති බලාත්මක කිරීමේ ප්‍රතිපත්ති වැඩිදියුණු කිරීම, අලි වාසස්ථාන සංරක්ෂණය කිරීම, අල්ලා ගත් අලි ඇතුන්ට වඩා හොඳ ප්‍රතිකාර කිරීම සහ ආරක්ෂිත අභයභූමිවලට නැවත ලබාදීම අලි සංරක්ෂණය කිරීමේ අරමුණු වේ. අලි ඇතුන් සංරක්ෂණය කිරීමේ සංවිධාන විසින් ද ලොව පුරා මේ පිළිබඳව වැඩි අවධානයක් යොමු කරයි.
ශ්‍රී ලංකාව තුළ වැඩි වශයෙන් කතා බහට ලක්වන මෙන්ම, ජනතාව දුෂ්කරතාවයට පත්ව ඇති අලිමිනිස් ගැටුම සමතයකට පත් කිරීම සඳහා ද වත්මන් රජය මේ වන විට විවිධ ක්‍රියා මාර්ග රැසක් ගෙන ඇති අතර, අලි වදවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති මෙවැනි කාල වකවානුවකදී, අලි ඇතුන් සුරක්ෂිත කිරීම ද රජයක් ලෙස අප සැමගේ වගකීමකි.
වසර දහස් ගණනක් තිස්සේ අලි ඇතුන්ගේ නිජබිමක් වූ ශ්‍රී ලංකාවට මෙම දිනය අතිශය වැදගත් වන්නේ, මේ වනවිට දැඩි අර්බුදයකට ලක්ව ඇති අලි-මිනිස් ගැටුමකට තිරසර විසඳුමක අවශ්‍යතාව දැඩිව පැනනැගීම හේතුවෙනි.
සමීක්ෂණවලට අනුව මෙරට සමස්ථ අලි ගහණය 6,000කට ආසන්න වන අතර ඉන් 5 %ක් ඇතුන් ලෙසට ගණන් බලා තිබේ.
කෙසේ වෙතත් මේ වනවිට වාර්ෂිකව අලි-මිනිස් ගැටුම් හේතුවෙන් වන අලි 300 ක් පමණ මියයන අතර අහිමිවන මිනිස් ජීවිත සංඛ්‍යාව 100 කට අධිකයි.
වන අලි පිළිබඳ මෙරට ප්‍රමුඛ පර්යේෂකයෙකු වන ආචාර්ය පෘථිවිරාජ් ප්‍රනාන්දු මහතා පැවසුවේ, ගැටලුව නිසි පරිදි හඳුනා නොගැනීම හේතුවෙන් වන අලි දැඩි ආහාර අර්බුදයකට මුහුණ දී ඇති බවයි.
එමෙන්ම, ඒ සඳහා ජාතියක් ලෙස පෙළගැසීමට කාලය එළඹ ඇති බව ද ලෝක අලි සුරක්ෂිතතා දිනය යෙදී ඇති අද දිනයේ අප තරයේ සිහිතබා ගත යුතු සේම ඒ සඳහා අප කටයුතු කළ යුතුය.
